![[تصویر: 4092_mojri.jpg]](http://www.persianv.com/sargarmi/khabar/4092_mojri.jpg)
آن زمان آرام آرام جلو آمدم و همچنان در همان وادی سیا30 برنامه اجرا می کردم؛ بعد از «کاپیتولاسیون»، برنامه «جهان در مطبوعات امروز» و پس از آن «اقتصاد شبکه خبر» و «جاذبه های شبکه خبر» را اجرا کردم. آن موقع به کار اجرا خیلی علاقه مند شده بودم اما همیشه دوست داشتم متفاوت تر از دیگران باشم، چون احساس می کردم در این وادی آدم های قابلی در حال کار هستند اما تقریبا همه شان یکنواخت هستند!...
![[تصویر: 4092_caffecinema.com_.jpg]](http://caffecinema.com/images/stories/EDV-2/24/4092_caffecinema.com_.jpg)
فکر می کنی دلیل اینکه دنیای اقتصاد برای گفت و گو سراغت آمده چه باشد؟
ژیلا صلدفی: قبل از اینکه بخواهیم حرف هایمان را شروع کنیم، باید بگویم اشتراکاتی بین ما مجریان و واژه «دنیای اقتصاد» وجود دارد؛ دنیای اقتصاد بوی پول می دهد و جایگاه اجرا هم اگر به صورت تخصصی و دقیق باشد و دقیق تعیین شود، آن هم بوی پول می دهد. امروز روز همه جای دنیا می دانند برای کسب درآمدهای بالا باید شرایط ایده آلی فراهم کنند و با یک اقتدار تخصصی در هر جایگاهی قدم بگذارند. به جرات می گویم این اتفاق برای من دیر افتاد، اما خدا را شکر به واسطه یک اتفاق که همواره در خلوت خودم از آن به عنوان خاطره ای تلخ یاد می کنم، توانستم مسیر و جهت زندگی ام را عوض کنم.
و این مسیر از کجا شروع شد؟
خب من با کار گویندگی و بازیگری وارد عرصه هنر شدم و توانستم رسانه را بشناسم. تابستان سال 75 بود که آن اتفاق تلخ برایم افتاد و مسیر زندگی ام را تغییر داد، آن زمان احساس کردم برای اینکه بتوانم به خواسته های درونی و استعدادم پاسخ درست بدهم وارد عرصه اجرا شدم. جالب است بدانید اولین اجرای من، اجرا کنار آقای «بهروز رضوی» در برنامه «کاپیتولاسیون» کار گروه سیا30 شبکه چهار بود. به هر حال اجرا کنار این مرد بزرگ کار ساده ای نبود اما از خوش روزگار قسمت من شد. اما آن کسی که تشویقم کرد و اطمینان داد می توانم این مسیر را طی کنم و موفق شوم، آقایان «دهقان نسب» و «مجید مظفری» بودند. آن زمان آرام آرام جلو آمدم و همچنان در همان وادی سیا30 برنامه اجرا می کردم؛ بعد از «کاپیتولاسیون»، برنامه «جهان در مطبوعات امروز» و پس از آن «اقتصاد شبکه خبر» و «جاذبه های شبکه خبر» را اجرا کردم. آن موقع به کار اجرا خیلی علاقه مند شده بودم اما همیشه دوست داشتم متفاوت تر از دیگران باشم، چون احساس می کردم در این وادی آدم های قابلی در حال کار هستند اما تقریبا همه شان یکنواخت هستند! می خواستم تحولی ایجاد کنم اما احساس می کردم در زمینه سیا30 خیلی مجالی برای بروز خیلی از استعدادها وجود ندارد. به همین دلیل ژانرم را تغییر دادم و اولین حضورم در یک ژانر دیگر با حضور در برنامه «هشت فصل عشق» ویژه برنامه دفاع مقدس اتفاق افتاد. اولین بار بود که خانمی در این ژانر اجرا می کرد که خدا را شکر به لطف کارگردانی خوب جناب آقای مجتبی شهردادی آن برنامه جوایز متعددی در زمینه های دکور، کارگردانی، نویسندگی و اجرا دریافت کرد. خب آن کار خیلی محدود و مناسبتی بود بنابراین خیلی راضی ام نمی کرد، اما همین که در کارنامه ام به عنوان اولین خانم که در این ژانر اجرا می کند ثبت شد، برایم مایه فخر و مباهات بود.
بعد از آن برنامه از طریق شخص آقای شهردادی وارد گروه تاریخ و معارف شدم.
می خواهم بدانم این اتفاقات آیا باب میل خودت بود یا اجرا در این زمینه ها را دوست نداشتی؟
خیلی سوالت خوب است. همیشه احساس می کردم باید همه ژانرهای اجرا را امتحان کنم تا بالاخره آنچه مورد علاقه و از جنس طرخودم است دستم بیاید. واقعا یکی از چیزهایی که امروز به خیلی از بچه های تازه کار می گویم، این است که فکر نکنید اگر یک برنامه روتین یا زنده بهتان پیشنهاد شد خیلی اتفاق خوبی است، به نظرم خیلی هم بد است، چون ریسک است و امکان دارد طرف برای همیشه نابود شود. برای همین تصمیم گرفتم آرام آرام قدم بزنم و همه ژانرهای اجرا را تجربه کنم تا خالصی ای که انتهای الک باقی می ماند چه چیزیست و چقدر با روحیاتم سازگار است. با علم بر اینکه می دانستم گروه تاریخ و معارف از جنس من نیست، تصمیم گرفتم آن را نیز تجربه کنم چون بسان دانشگاهی برای پیشرفت و شناخت بیشتر خودم بود تا ترم به ترم و واحد به واحد جلو بیایم. آقای مجتبی شهردادی یکی از کسانی بود که خیلی تاثیر خوبی بر من داشت، چون بسیار انسان خوش فکری بود، از طرفی خودش دست به قلم بود، کار سازندگی را انجام می داد و دوربین را هم خوب می شناخت، فقط کارگردان نبود اما در هر زمینه ای تخصص کافی را داشت و ایشان خیلی به من کمک می کرد. یکی از بهترین کارهایم در گروه تاریخ و معارف کار «یاد ماندگار» آقای شهردادی بود که جزو برنامه های خیلی خاصم به حساب می آید، چراکه آنجا تنها مجری نبودم بلکه باید بازی هم می کردیم. خوشبختانه از آنجا که حافظه بسیار قوی ای دارم، توانستم متن های سنگین آن برنامه را به خوبی حفظ کنم و با ریتم ایده آلی ضبط آن برنامه صورت گرفت. آن روزها واقعا مانند دانشگاهی بود که می توانستم واحدهای لازم برای اجرا را پاس کنم و هر روز بهتر شوم.
در دوره ای به دلیل اینکه مقداری از لحاظ روحی شرایط خوبی نداشتم دست نگه داشتم و حدود 6-5 ماهی کار نکردم، چراکه به هیچ وجه دوست نداشتم با آن شرایط روحی جلوی دوربین بروم. در همان روزها پیشنهاد اجرای برنامه «بیدار شو، آفتاب شد» از شبکه دو ژانر کودک به دستم رسید؛ احساس کردم اینجا همان جاییست که با جنسم جور درمی آید، ضمن اینکه احساس می کردم اگر وارد این فضا شوم، حالم نیز خوب خواهد شد و واقعا هم همین اتفاق افتاد. دقیقا با اجرای «بیدار شو، آفتاب شد» ژیلای 5 ساله را پیدا کردم، چون در خانواده ای بزرگ شده بودم که همیشه دیسیپلین بر آن حاکم بود، هیچ وقت نتوانسته بودم بچگی کنم و به قولی آدم بزرگ بار آمده بودم. فکر می کردم «بیدار شو، آفتاب شد» فضاییست که کمک می کند بچگی خودم را پیدا کنم و با سلیقه خودم تربیتش کنم. این جمله بدان معنا نیست که بخواهم تربیت پدر و مادرم را زیر سوال ببرم، نه، چون آنها اعتقاد داشتند بچه باید با دیسیپلین خاص خودشان بزرگ شود، اما من دوست داشتم خودم را جور دیگری بشناسم، چون می دانستم آدم اکتیوی هستم، هیجان زیادی دارم و دوست داشتم همچنان آدم شلوغ و کودکی باشم. به کمک آقای مهرداد غفارزاده که به جرات یکی از بهترین کارگردان های ایران هستند، این اتفاق در «بیدار شو، آفتاب شد» برایم افتاد. یکی از بزرگ ترین شانس های من در زندگی ام این بود که به لطف خدا همواره به پست آدم های خوش فکر می خوردم. نوشته های بسیار بسیار خوب «مهدی فرشچی» و «سعید فروتن» در این برنامه خیلی به من کمک کرد و واژه های لغاتم را گستراند و یک فضای کاملا روانشناسانه و کودکانه را رقم زد. از طرفی رنگ و دکور هیجان انگیز، کارگردانی بسیار خوش فکر، تصویربرداری ها و تدوین های متفاوت آن گروه و از همه مهم تر زمان پخش برنامه که صبح زود بود، باعث دیده شدن آن برنامه شد. چیزی که به واسطه حضور در «بیدار شو، آفتاب شد» یاد گرفتم این بود که صبح زود، قبل از اینکه آفتاب طلوع کند و هوا گرگ و میش است، زمین از خودش عطر افشانی می کند و پرنده ها با بوی این عطر از خواب بیدار می شوند. از آن سال تا امروز پیش نیامده که صبح زودی را از دست بدهم و سعی می کنم حتی برای 3-2 دقیقه هم شده از خواب بیدار شوم، پنجره اتاقم را باز کنم و این عطر را استشمام کنم.
آن برنامه چند قسمت اجرا شد؟
تقریبا 300 قسمت ساخته شد؛ به واسطه آن برنامه خودم بزرگ شدم، کودکی ام را پیدا کردم، خودم را تربیت کردم، دایره واژگانم را گستراندم، دنیای هنر را بهتر شناختم، به خواسته های قلبی ام پاسخ داده بودم، پیشرفت خیلی خوبی کرده بودم و در کنار همه اینها اگر دروغ نگویم به شهرت نسبی ای هم رسیده بودم و از همه مهم تر در سبک اجرا به نفع خانم ها تحولی ایجاد کردم. واقعا احساس می کردم وظیفه سنگینی دارم تا بتوانم کفه ترازو را به سمت خانم های مجری سنگین کنم. خدا رحمت کند «رضا صفدری» را. ایشان یکی از کسانی بودند که با اجرای برنامه «شب های زعفرانی» کفه ترازو را به نفع مجریان آقا سنگین کرده بودند و من احساس می کردم با لحاظ خیلی از چهارچوب های حاکم در ایران باید در مورد خانم ها هم این اتفاق بیفتد.
و این چهارچوب ها چقدر کارت را سخت می کرد؟
بله، مسئولیتم را سنگین تر می کرد. تنها کاری که می کردم این بود که تلاش می کردم از منظر روانشناختی به این موضوع نگاه کنم و بتوانم به بهانه حضور در دنیای کودکی، نظر مردم و آنهایی که در راس کار بودند را جلب کنم، بدون آنکه خدشه ای به اعتقادات و نظرهایشان وارد شود و من نیز بتوانم به هدف هایم نزدیک شوم. خدا را شکر همین اتفاق هم افتاد. یکی از چیزهای جالبی که به واسطه برنامه «بیدار شو، آفتاب شد» فهمیدیم این بود که آمارها نشان می داد اکثر بینندگان برنامه ما را آدم بزرگ ها تشکیل می دهند و من اسم این آدم بزرگ ها را گذاشتم «آدم هایی که کودکی شان را پیدا کردند.»
بعد از آن برنامه ایران را ترک کردی.
بله سفری برایم پیش آمد و زمانی که برگشتم برنامه «با تو» از گروه اجتماعی شبکه سه پیشنهاد شد. 6 خرداد 84 به ایران برگشتم و تنها 4 روز بعد این کار کلید خورد! یکی از اتفاقات خوش زندگی من در این مسیر بزرگ شدن (چه از لحاظ سنی و چه کاری) آشنایی با «فرزاد حسنی» بود که در آن کار مشاور هنری برنامه مان بود. او آن زمان ایده بسیار نویی ارائه داد با این مضمون که تابلویی برای برنامه تهیه کردند با عنوان «ورود آقایان ممنوع!» یادم است یکی از مهمانان آن برنامه آقای «رامبد جوان» بود که خیلی از این اسم خوششان آمد و دیدیم چندی پیش نیز فیلمی با همین عنوان ساختند. من با برنامه «با تو»، دیگر تبدیل به یک خانم جوان 21 ساله شده بودم (منظورم از 21 ساله شخصیت هنری ام است) که قرار بود پایش را فراتر بگذارد، وارد اجتماع شود، خانم خانه باشد، خانم اجتماع باشد، فعالیت کند و خلاصه کلام یک زن خاص و موفق باشد، چون ما در برنامه «با تو» فقط با خانم ها مصاحبه می کردیم، چراکه می خواستیم به آقایان بگوییم «ایست، نوبت خانم هاست که خودشان را نشان دهند.» البته به هیچ وجه فمنیستی فکر نمی کردیم چراکه اکثر عوامل برنامه مان را آقایان تشکیل می دادند و حتی قسمت هایی هم داشتیم که درباره موضوعاتمان نظر آقایان را نیز جویا می شدیم تا نشان بدهیم زن و مرد زمانی می توانند موفق شوند که با همفکری یکدیگر پیش بروند؛ این هدف برنامه «با تو» بود. خوشبختانه این برنامه هم جایزه گرفت و دوستانی که همیشه به من لطف دارند می گویند اجرای بی بدیلی انجام دادی. به واسطه نوشته های نویسنده آن برنامه ذهنم نسبت به گذشته پخته تر شد و با وجودی که سال هاست آن آدم را ندیده ام هرگاه نوشته هایش به چشمم می خورد، بی اغراق می گویم می بوسمشان، چراکه همه آن عوامل دست به دست می دادند تا این ژیلای 5 ساله بزرگ تر شود. بعد از آن برنامه دوباره ایران را ترک کردم و در زمان بازگشت اجرای برنامه «خانه مهر» پیشنهاد شد؛ «خانه مهر» یک برنامه ترکیبی از آشپزی، کارشناسی و هنری بود که صبح ها پخش می شد. آن زمان برنامه های مشابهی همچون «به خانه برمی گردیم»، «تصویر زندگی» و «خانواده» هم از سیما در حال پخش بودند و همین کار من را سخت تر می کرد، چراکه پیشکسوتان بزرگی آن برنامه ها را اجرا می کردند، مثل خانم شعله قهرمانی و سایر دوستان. آن زمان در مصاحبه ای از این بزرگان کسب اجازه کردم و به سمت شان به خصوص خانم «ژاله صادقیان» که به نظرم در عرصه گویندگی و اجرا اسطوره هستند تعظیم کردم و یاعلی گفتم و دو سال و 8 ماه این برنامه را روی آنتن حفظ کردم. آن زمان بیماری ای برایم پیش آمد که مجبور شدم ادامه برنامه را به یکی از همکارانم بسپارم و از طرفی باید از ایران می رفتم.
و بعد از آن بود که برنامه «خانه من، خانه تو» را اجرا کردی.
بله، البته ابتدا قرار بود این برنامه با عنوان «یک فنجان چای داغ» پخش شود که بعد تغییر نام داد و به تهیه کنندگی آقای محمد هاشمی اصل روی آنتن رفت. از جمله خصایص آقای هاشمی اصل خوش فکر بودنشان است که همیشه بهترین ها را می خواهد؛ از دکور تا ریزترین ابزاری که برای اجرای یک برنامه نیاز است؛ این یعنی احترام به مخاطب. «خانه من، خانه تو» نیز موفقیت های زیادی به دست آورد و اواسط برنامه چون باید به کشور انگلیس می رفتم، اجرا را به خانم «کمند امیرسلیمانی» سپردم و باز از ایران رفتم و بعد از یک سال که به ایران برگشتم اجرای برنامه «خانه فیروزه ای» به دستم رسید. همان زمان شبکه سه جشنی برگزار کرد که به واسطه اجرای برنامه های «خانه مهر» و «خانه من، خانه تو» جایزه آن سال را گرفتم و اجرای «خانه فیروزه ای» را به همراه آقای «جواد مولانیا» شروع کردم. به نظرم «جواد مولانیا» یکی از بافرهنگ ترین و باسوادترین مجریان ایران به حساب می آید. دو سال و 4 ماه من و ایشان در کنار هم در «خانه فیروزه ای» زندگی کردیم. آن زمان جسته گریخته پیشنهادات بازیگری هم به من می شد، یکی دوتایشان را به دلیل اینکه در رودربایستی قرار گرفته بودم پذیرفتم؛ یکی شان «به خاطر سوگند» بود که با ابولفضل پورعرب کار کردم و دیگری تله فیلم «آتش بس در بیمارستان» بود. همیشه گفته ام اصلا دوست ندارم بازیگری کنم چراکه راه خودم را انتخاب کردم و اسم این کار را به قولی «دلگی» می گذارم.
یعنی آن علاقه ابتدایی که به بازیگری داشتی را فراموش کردی؟
فراموش نکردم، بلکه ترجیح دادم این پکیج را ببندم، چون احساس می کردم حالا که در مسیر اجرا قرار دارم و اتفاقات خوبی هم برایم افتاده، روی همان سرمایه گذاری فکری، احساسی و وقتی کنم. به نظر من قرار نیست آدم به همه آرزوهایش برسد و به همه خواسته هایش جواب مثبت بدهد! ضمن اینکه این کار به نظر من بی حرمتی به جایگاه اجرا به حساب می آید و در مصاحبه ای که قبلا هم با هم داشتیم نامش را «دلگی» گذاشتم، چراکه یک جورهایی از این شاخه به آن شاخه پریدن است و باعث از بین رفتن تمرکز آدم ها می شود و هم باورهای مردم نسبت به خودم را خراب می کند. مردم من را در آن لباس و شخصیت ژیلا صادقی، همان بانوی «خانه فیروزه ای» دیده بودند و دوست نداشتم در کاراکترهای مختلف و سریال های جورواجور بازی کنم.
یعنی می خواهی حضور مجریان در قالب بازیگری را محکوم کنی؟
همیشه بر این عقیده ام راسخ بوده ام که یک بازیگر نباید اجرا کند و یک مجری هم نباید بازی. اگر اینگونه باشد هر دو جایگاه به خوبی حفظ خواهد شد. شما همه برنامه های دنیا را بررسی کنید؛ نمونه های خیلی زیادی داریم که یک مجری، شناسنامه یک برنامه به حساب می آید. البته خیلی از دوستان نگران مباحث اقتصادی هستند اما من از جمله مجریانی هستم که همیشه می گویم اگر در کارتان یک شاخه را دنبال کنید، بی شک بهترین درآمد نصیب تان خواهد شد؛ این تناقض در انتخاب جایگاه خیلی آسیب رسان است و تکلیف آدم با خودش مشخص نیست که بالاخره اسم و جایگاه من در اجتماع مجری است یا بازیگر؟! هنوز هم بر این عقایدم مصمم هستم اما خوشحالم این روزها دارد اتفاقات خوبی می افتد؛ از جمله تشکیل «کمیته مجریان» با مدیریت آقای دکتر پورحسین که قرار است به این صنف ساماندهی داده شود و اتفاقات خوبی بیفتد. اگر این اتفاق بیفتد، مطمئنم این جایگاه، جایگاه شناسنامه داری خواهد شد.
حدود دو سال است دیگر اجرای تلویزیونی نداشتی. دلیلش چیست؟
بله در این دو سال اتفاقاتی برای من افتاد که نتوانستم روی آنتن باشم، بنابراین احساس کردم این اتفاقات دارد من را از دنیای هنر دور می کند. دروغ نگویم، یک مقدار وسوسه شدم که سراغ بازیگری بروم، چون پیشنهادات خیلی خوبی به من شد، از جمله پیشنهادی که از آقای «حسن فتحی» گرفتم و ایشان در برنامه «سین مثل سریال» از من با عنوان «سرمایه» یاد کردند و گفتند توانایی بازیگری را در من می بینند. صادقانه بگویم در مرحله ای قرار گرفته بودم که داشتم تصمیم به بازیگری می گرفتم اما نتوانستم با خودم کنار بیایم و در این دو سال با اجرا روی استیج های مختلف که فکر می کنم بالای 100 اجرا باشد خودم را راضی نگه داشتم. خب، مردم خیلی در کوچه و خیابان از من می پرسند چرا نیستی و اجرا نمی کنی؟ من هم بهشان می گویم احتیاج به استراحت دارم و باید اطلاعاتم را به روز کنم تا با کوله پشتی سنگین تری ظاهر شوم و به قولی به تکرار نیفتم. این روزها نیز با آقای فتحی طرح برنامه ای داریم به نام «دو روی سکه» که پیگیرش هستیم ببینیم در کدام شبکه روی آنتن برود بهتر است. در فاصله این دو سال احساس کردم بی انصافی ها و بی عدالتی هایی علیه من صورت گرفت که باعث شد یک جورهایی احساس کنم زندگی 18-17 ساله تلاش من در رسانه در حال خدشه دار شدن است. مقصر اصلی را خودم می دانستم چون احساس می کردم باید با تدبیر بیشتری گام برمی داشتم اما یک جاهایی هم احساس می کردم باید بروم و از حقم دفاع کنم و خودم را بیشتر معرفی کنم.
وقتی متوجه شدم کمیته مجریان تشکیل داده شده و خیلی دقیق در حال بررسی کردن همه جوانب هستند، تا حدود زیادی خیالم راحت شد و با آرامش نشسته ام تا ببینم چه تصمیمی گرفته می شود. مطمئنم این روزنامه را خیلی از مسئولان رسانه ای کشورمان خواهند خواند. می خواهم به این عزیزان بگویم روی استعدادهای زیادی در زمینه اجرا سرمایه گذاری شده، نه از نظر مالی، بلکه از منظر احساسی، چراکه آدم های زیادی با این مجریان ارتباط حسی برقرار کرده اند و خیلی ها آنها را دوست دارند. امیدوارم این دوستان زودتر بتوانند برگردند و باز در کنار مردم زندگی کنند.
وضعیت مجریان امروز رسانه را چگونه ارزیابی می کنی؟
فکر می کنم امروز مجریان قابل و توانایی بالایی در رسانه مان حضور دارند و خواهش می کنم به استعدادهایشان توجه بیشتری شود. یکی از مجریان جوانی که متعلق به نسل سوم مجریان تلویزیون است، خانم «مژده لواسانی» است که خیلی در خفا و آهسته و پیوسته در حال انجام کارش است و من آینده روشنی را برایش پیش بینی می کنم.
حالا به غیر از کار ایشان برنامه مجریان دیگر را هم نگاه و بررسی می کنی؟
خیلی زیاد. اصلا یکی از کارهایی که در این مدت انجام دادم و به همه بچه های جوان و تازه کاری که وارد این عرصه شده اند هم گفته ام، این است که به صورت تلفنی یا حضوری به همه شان مشاوره می دهم تا به نوع خودم کمکی به آنها کرده باشم. اما باعث تاسف است که باید بگویم برنامه های تلویزیونمان به شدت افت کرده است، چراکه هیچ فکر و خلاقیتی پشت آنها نیست. نسل امروز ما، نسل کم طاقت و عجولیست که دوست دارد یک شبه به همه چیز برسد! شاید در عرصه بازیگری این اتفاق بیفتد، اما در عرصه اجرا شوخی بردار نیست و نمی توانی یک شبه به جایگاهی مثل «احسان علیخانی» یا امثالهم برسی. من می گویم اجرا یک حرفه تخصصی است که به واسطه اش شما ویترین یک رسانه بزرگ به حساب خواهی آمد؛ رسانه ای که همه جای دنیا به آن چشم دوخته است. مگر نه اینکه همه امید مردم ما تلویزیون است؟ از تلویزیون برای خودشان برنامه ریزی می کنند، تبلیغات و محصولات موردنیازشان را پیدا می کنند، درس زندگی می گیرند، خبرهای روز دنیا را می گیرند و... اما هیچ وقت اتفاق نمی افتد دیدن سریال یا فیلم سینمایی برایشان دلیل انتخاب تلویزیون باشد، چراکه آنها یک فان و برنامه اضافه بر سازمان است، چراکه معتقدم مردم از فیلم ها و سریال هایمان درس زندگی نمی گیرند چون خیلی خوب و دقیق به امور اجتماعی پرداخته نمی شود. فضای امروز اجرایمان هم حال و روز بهتری ندارد. من می گویم اگر یک خانم را به خاطر چشم شهلا و قد رعنا به عنوان مجری به مخاطب معرفی می کنیم، کار اشتباهی است، اجرا این نیست؛ اجرا داشتن صدای خوب و چهره زیبا نیست! اجرا کله و مغز قوی و سواد و تجربه بالا می خواهد و این سواد بالا اینگونه کسب نمی شود که در یک شب دو جلد کتاب قطور مطالعه کنی و دانشمند شوی! محال است این اتفاق بیفتد. باید ترم های دانشگاهی لازم را بگذرانی تا واحد مربوط را پاس کنی. حتی همه ما یک سال طول می کشد کتاب اول ابتدایی مان را تمام کنیم و به خوبی با حروف فارسی آشنا شویم.
خود همین یکی از تجربیاتی است که داری در اختیار جوان ترها می گذاری تا جلوی این برنامه های بدی که داریم می بینیم گرفته شود.
بله امیدوارم با تشکیل این کمیته مجریان همه چیز روبه راه شود و با یک مدیریت صحیح پیش برویم. واقعا خود ما مجریان، همین هایی که مویی در اجرا سپید کرده ایم و به قولی دستی بر آتش داریم و شخصا درباره خودم بگویم امروز وارد 40 سالگی شده ام و نزدیک 20 سال تجربه حضور در عرصه های گویندگی، بازیگری و اجرا را دارم، باید بگویم هیچ کداممان یک شبه به اینجا نرسیده ایم و طعم تلخی و سختی های زیادی را چشیده ایم. هیچ کدام ما با رابطه بازی و ابزار وارد این عرصه نشده ایم و باید علاوه بر اینکه از خودمان محافظت می کنیم، به نسل جدید هم کمک کنیم مسیرش را درست برود. منظورم از ابزار به آنهاییست که تصور می کنند با سر کردن چادر یا ست کردن آستین شان با یقه شان می توانند وارد این عرصه شوند! اگر عمو، خاله یا دایی شان کاره ای باشد می توانند بیایند! نه واقعا این نیست؛ فضای اجرا نباید رابطه ای باشد، بلکه باید ضابطه ای باشد تا آنهایی که واقعا در این حرفه متخصص هستند مجال نمایش توانایی هایشان را داشته باشند.
به نظرت دنیای اجرا چه جذابیتی دارد که این همه سینه چاک و دلباخته دارد؟
شما وقتی دلتان برای یک نفر تنگ می شود، ترجیح می دهید به او زنگ بزنید و صدایش را بشنوید یا بروید زنگ خانه اش را بزنید از نزدیک ببینیدش؟ بی شک تلفن تا حدودی دلتنگی تان را برطرف می کند اما اگر رو در رو آن طرف را ببینید حالتان بهتر خواهد شد. فضا و دنیای اجرا یک رابطه مستقیم با آدم هاست و یک جورهایی محک زدن حالت های درونی خودتان به حساب می آید. اجرا یک آزمایشگاه درونیست. یک جاهایی همه مان می توانیم خیلی خوب شعار دهیم، درباره زندگی خوب، حرف های قشنگ، جمله های خیلی قشنگ و... حرف بزنیم و به کرات چنین چیزهایی را می بینیم اما طرف در زندگی خودش به هیچ وجه اینگونه نیست! همان آدم که در زندگی شخصی اش اینگونه رفتار نمی کند و اتفاقا مجری نام آشنایی هم هست، بالاخره یک جایی وجدانش یقه اش را خواهد گرفت و باید تزکیه درونش را آغاز کند. دنیای اجرا هم به من مجری خیلی کمک می کند تا خودم را بسازم هم به مردمم کمک می کند خودشان را پیدا کنند. مجری یک رابطه، وسیله و پل بین من و درونم است و برای همین هم اینقدر جذابیت دارد. خیلی سال است دیگر برنامه های تولیدی را اجرا نمی کنم، چون در برنامه زنده است که حس زندگی برایم تداعی می شود و رابطه بهترین برقرار می شود.
می خواهم بدانم نقش ژیلا صادقی در یک برنامه چیست؟ آیا تنها متن، ایده و خواسته عوامل را اجرا می کند یا خودش هم نقش دارد؟
من نمی توانم تنها مجری حرف و ایده آدم های دیگر باشم! من می توانم با فرهنگ کار گروهی و در کنار آدم های دیگر یک برنامه را خلق کنم.
به نظرت اینجا این اتفاق می افتد؟
خدا را شکر تا حالا که برای من این اتفاق افتاده است. همانطور که گفتم پروسه زندگی هنری ام به گونه ای بوده است که همیشه به پست آدم های خوش فکر خورده ام و آنها هم من را قبول داشته اند و من کنار آنها هم درس گرفته ام و هم به خودم درس پس داده ام. به این دلیل که واقعا تشنه کارم بوده ام و رفته ام خوانده ام؛ وقتی می گویم رفته ام خوانده ام منظورم این نیست در خانه ام یک کتابخانه خیلی بزرگ دارم یا به قول یکی از این مجریان تازه کار که گفت «فکر می کنم که وای من چقدر کتاب ها مانده که نخوانده ام!» جالب اینکه این جمله برای یکی از آدم های بزرگ است که حالا ایشان به زبان می آورد! یا طرف می آید می گوید «من به ادبیات فلان کشور مسلطم!» نه من مسلط به زبان مادری ام هستم و کتاب زبان مادری ام را خیلی مطالعه می کنم و مشق نظری ام بسیار زیاد است؛ من مطالعه زندگی اجتماعی ام زیاد است، حالا دوست دارم بعضی وقت ها کتاب را هم بُر بزنم اما نه به آن معنای تشریفات داشتن کتابخانه عظیم الجثه در خانه ام! من می گویم مجری باید صاحب فکر باشد و در اتاق فکر ساخت یک برنامه حضور داشته باشد، چون اوست که با مردم در ارتباط است و نیاز و دردهایشان را می شناسد. در خیابان مردم تهیه کننده برنامه را که نمی شناسند، مجری را می شناسند، بنابراین مجری باید اینقدر متخصص و صاحب فکر باشد که بشود به او تکیه کرد. خیلی از تهیه کننده ها تقصیر ندارند، می گویند وقتی مجری ای می آید چهارتا ورق می خواند و همان را اجرا می کند، چگونه از فکرش استفاده کنیم؟ راست هم می گویند.
چه تمریناتی برای به روز کردن خودت انجام می دهی؟
ببین من هر روز حتما یک ربع در کنار کیوسک روزنامه فروشی ها می ایستم و سرپا روزنامه ها را مطالعه می کنم. کتاب را نمی خورم و به قول خیلی ها نمی جوم، بلکه کتاب را بُر می زنم. من با مردم زندگی می کنم، تلفن من را خیلی ها دارند و خیلی ها برای زندگیشان به من زنگ می زنند و مشاوره می گیرند، من هم برای اینکه سوالشان بی پاسخ نماند می روم مطالعه می کنم یا با کارشناس ها حرف می زنم. من در خیلی از نشست ها حضور پیدا می کنم. کمتر اتفاق می افتد من را در مجامع هنری، سینماها، کنسرت ها و فستیوال ها ببینید! من جاهای دیگری حضور پیدا می کنم تا بتوانم به درد مردمم بخورم.
هر آدمی در زندگی اش شگردی دارد که می تواند به واسطه اش موفق شود. شگرد شما چیست؟
چه سوال سختی. اگر شگردم را بگویم در اصل فوت و فن کارم را گفته ام! (خنده) فکر می کنم یک سکوت پر معنا و یک خلوت تعریف شده می تواند شگرد شما را معرفی کند. شگرد من خوب گوش کردن و خوب نگاه کردن و درک کردن است.
به نظرت در حال حاضر به کسی می توان عنوان «بهترین» مجری را نسبت داد؟
آخر می دانی، طرف تا می آید بهترین شود، یک جورهایی اوتش می کنند!
اگر اینجوری که می گویی باشد، پس چرا عادل فردوسی پور اوت نمی شود؟
آخر عادل فردوسی پور بوی پول می دهد! اصولا مردم ایران به مقوله فوتبال بسیار علاقه مندند و از طرفی «عادل فردوسی پور» هم امروز تبدیل به شخصیتی شده است که خیلی خوب دارد پول زایی می کند. اجازه بدهید از منظر اجرا «عادل فردوسی پور» را کالبد شکافی کنم؛ آیا بیان دارد؟ خیر. آیا از نظر ظاهری چهره استانداردی برای اجرا در تلویزیون دارد؟ خیر. آیا صدای دلنشین دارد؟ خیر. آیا سواد و توانایی اجرا در ژانرهای مختلف را دارد؟ خیر. او فقط متخصص فوتبال است. اگر بخواهی اینگونه حساب کنی، عادل فردوسی پور از منظر اجرا زیر خط استاندارد قرار دارد. دلیل شیرین شدنش را بهتان خواهم گفت؛ اول اینکه دست روی موضوعی گذاشته که علاقه مردم است، دوم اینکه به واسطه فوتبال چهره شناخته شده و برندی شده است و برای رسانه پولسازی می کند.
پس از نظر تو عادل فردوسی پور بهترین نیست.
نه.
یعنی گزینه دیگری نداریم که الان بهترین باشد؟!
از نسل قدیم (منظورم نسل اول مجریان است) بهترین مان در خانم ها، سرکار خانم ژاله صادقیان است؛ هیچ وقت از صدا، اجرا و صورتش سیر نمی شوی. در آقایان بی شک آقای اسماعیل میرفخرایی بهترین است که جلویشان تعظیم می کنم. در نسل ما که نه، بهترین وجود ندارد! درباره مجریان نسل سوم مان هم اصلا نمی خواهم قضاوت کنم. درباره این نسل در گفت و گویی که مدتی پیش با یکی از روزنامه های صبح ایران داشتم، گفتم نسل سوم ما، نسل پر حاشیه، کم سواد و کم تجربه ای است. شما نگاه کنید من، فرزاد حسنی و احسان علیخانی با حضورمان انقلابی در رسانه ایجاد کردیم. بعضی وقت ها می نشینم مصاحبه های این مجریان نسل جوان را می خوانم که با اصرار تاکید می کنند خودشان صاحب سبک هستند و در عرصه اجرا سبکی متولد کرده اند! آخر من دارم می گویم تو در این سبک اصلا موفق نبوده ای که ادعا می کنی. شخصا اصلا به این موضوع فکر نمی کنم که من سبکی در اجرا ایجاد کرده ام یا انقلاب کرده ام (که به شهادت خیلی ها این کار را کرده ام)، من فقط به این فکر می کنم که چقدر مثمرثمر بوده ام، به این فکر می کنم که چه کمکی توانسته ام به جامعه ام بکنم، به این می اندیشم که چقدر توانسته ام مردمم را بشناسم، چقدر پیشرفت کردم یا چند واحد این حرفه را پاس کردم.
تا آنجا که اطلاع دارم می دانم این روزها به تازگی یک کار اقتصادی را شروع کردی که دوست دارم بیشتر درباره اش توضیح بدهی.
واقعیت این است که دوست نداشتم از حرفه اصلی ام دور شوم اما لازم دیدم از استعدادهایم در زمینه های دیگر هم بهره ببرم، چون قرار نیست در زندگی ام تک بعدی باشم، با این حال یک جورهایی این اتفاق را با اجراهایم هماهنگ کردم و از آن بهره بردم. چیزی که دغدغه ام به خصوص امسال که به سفارش رهبر معظم انقلاب «سال تولید ملی» نامگذاری شده بود تا با این اتفاق به خودکفایی و پیشرفت برسیم، این بود که احساس کردم این فضا، بی رودربایستی فضای مناسبی است برای کسب درآمد و همچنین تولید محصولات با کیفیت و مطلوب؛ تا دیگر کمتر سراغ برندهایی برویم که محصولات شان را به نوعی به ما می اندازند! از آنجا که به برندبازی معروف هستم و بسیار دقیق، آنقدر که اگر قصد خرید مثلا ساعتی را داشته باشم حتما بهترینش را خواهم خرید، دیدم برندهایی وارد ایران شده اند که با وجود اسم بزرگ، کیفیت شان افتضاح است و جالب اینکه بدانید در ایران و در کارگاهی در کرج و اطراف تهران در حال دوخته شدن هستند و به قول خودمان یک بار مصرف اند، اما برای خریدشان باید پول های آنچنانی بپردازی! برای همین با همفکری خواهرم که سابقه بازیگری نیز دارند، تصمیم گرفتیم در زمینه تولید پوشاک برندی راه بیندازیم تا حداقل کیفیت ایده آلی دست مردممان برسانیم. امروز در حال انجام طراحی لباس های بسیار خوش رنگ و لعاب، با کیفیت، شیک و امروزی هستیم که چیزی کمتر از برندهای بزرگ دنیا نداشته باشد. اطلاع داری که بهترین طراحان لباس های دنیا ایرانی ها هستند؟ به این دلیل که ما ایرانی ها به خوبی رنگ ها را می شناسیم و همواره در تاریخ ثابت شده رنگ نقش زیادی در طراحی های لباس، خانه ها و دکورهایمان داشته است. به همین دلیل از این موقعیت استفاده کردم و همین روزها این برند را به ثبت خواهم رساند و در این کار هم فعالیت هایی خواهم داشت.
دنیای اقتصاد-حمید فراهانی راد