عناب درختی است که ارتفاع آن به 8 متر می رسد.نوعی از این درخت مستقیم و باریک است و نوعی دیگر به صورت کج و معوج بالا می رود.
عناب بومی مناطق گرمسیر است.کشت آن در شمال آفریقا،جنوب اروپا و نواحی مدیترانه رواج دارد.
برگهای این درخت کوچک،زیبا،شفاف،متناوب و دندانه دار است.گلهای آن کوچک و به رنگ سبز مایل به زرد است.میوه این درخت که عناب نامیده می شود،به رنگ قرمز و به شکل تخم مرغ و دارای یک هسته است.طعم عناب کمی شیرین است.
***
ترکیبات شیمیایی
عناب دارای لعاب فراوان و حدود 5 ٪ مواد پروتئینی،4 ٪ مواد قندی و مقدار زیادی ویتامین C و املاح است.در عصاره آبی چوب عناب اسید زی زی فیک و اسید زی زی فوماتیک وجود دارد.
***
خواص داروئی
عناب از نظر طب قدیم ایران معتدل است.البته ابو علی سینا اعتقاد داشت که عناب کمی سرد است.
1 ـ عناب به دلیل داشتن لعاب زیاد نرم کننده سینه است.
2 ـ ملین است،مخصوصا" اگر آن را با آب و یا شیر بجوشانید.
3 ـ ادرار را زیاد می کند.
4 ـ آرام کننده اعصاب است.
5 ـ خون را تمیز می کند.
6 ـ ضد سرفه است.
7 ـ خواب آور است و بیخوابی را برطرف می کند.
8 ـ جوشانده پوست درخت عناب داروی ضد اسهال است.
9 ـ آسم و تنگی نفس را برطرف می کند.
10 ـ برای معالجه و التیام زخمهای کهنه گرد ریشه خشک شده عناب را روی آنها بپاشید.
11 ـ هسته عناب خواب آور است.
12 ـ خستگی شدید را برطرف می کند.
13 ـ رشد موی سر را زیاد می کند.
14 ـ جوشانده عناب گرفتگی صدا را برطرف می کند.
15 ـ جوشانده عناب برای سرفه و درد سینه مفید است.
16 ـ برای برطرف کردن ورم چشم،عناب را به چشم بمالید.
17 ـ دستگاه هاضمه را تقویت می کند.
18 ـ حافظه را تقویت می کند.
19 ـ کم اشتهایی را برطرف می کند.
20 ـ هر گاه که احساس غمگینی کرده و گریه می کنید،یک فنجان دم کرده عناب لبخند به لبهای شما می آورد.
21 ـ و بالاخره برای درمان سرطان آب عناب را با کاهو بخورید.
***
طرز استفاده
جوشانده عناب: 50 گرم عناب را در یک لیتر آب ریخته و بجوشانید تا حجم آن دو سوم شود.
جوشانده عناب و جو: 14 دانه عناب را با 25 گرم جو پوست کنده مخلوط کرده و در 2 لیتر آب ریخته و آنقدر بجوشانید تا جو باصطلاح شکفته شود و 5/1 لیتر آب باقی بماند.این جوشانده را بگذارید تا ته نشین شود.سپس روی آن را بردارید و بنوشید.
خیس کرده عناب: تعداد 20 دانه عناب را با 30 دانه مویز دانه گرفته و 30 دانه س***** و 17 گرم شاخه گلدار بنفشه در نیم لیتر آب خیس کنید و بگذارید تا صبح بماند،سپس آن را صاف کرده و با 50 گرم شیر خشت و 50 گرم ترنجبین مخلوط کنید تا کاملا" حل شود.سپس قدری گلاب به آن اضافه کرده و بنوشید.
***
مضرات: عناب در اشخاص سرد مزاج تولید گاز و نفخ می کند.
این گونه اشخاص باید عناب را با شکر و مویز بخورند.
ضمنا" عناب نیروی جنسی را کم می کند،بنابر این باید با غذاهای محرک مانند عسل خورده شود.