سیارک 2012DA14 که 15 فوریه 2013 برابر بیستوهفتم بهمنماه جاری از فاصله 32 هزار کیلومتری زمین گذشت، یکی از بزرگترین اجرام آسمانی به شمار میرود که تا این حد به زمین نزدیک شده و بیهیچ برخوردی عبور کرده است.
اما شهابسنگ 15 متری که صبح همان روز برفراز روسیه منفجر شد، به همراه دهانههاي برخوردی متعددی که روی زمین دیده میشود، نشان میدهد سیاره ما همیشه این قدر خوش شانس نبوده است. گودالهاي عظیمی که در بعضی از نقاط زمین دیده میشوند، تنها یادگار برخورد شهاب سنگها با زمین هستند.
در حال حاضر صد و چند دهانه برخوردی روی زمین باقی مانده، درحالی که بهخاطر حرکتهاي تکتونیکی پوسته زمین و همچنین فرسایش ناشی از آب و باد، آثار اغلب دهانههاي برخوردی طی 5/4 میلیارد سال عمر زمین محو شده است. اگر جو زمین، فرسایش و حرکتهاي پوستهای زمین (که منجر به آتشفشان و زلزله میشود) وجود نداشت، سطح زمین همانند ماه آبلهگون میبود. بر اساس شواهد علمی کنونی، بسیاری از محققان به اتفاق، این 10 گودال عظیم را بازمانده از برخورد بزرگترین شهاب سنگها با زمین میدانند.
دهانه برخوردی Vredefort
زمان برخورد: حدود 2 میلیارد سال پیش
مکان برخورد: Free State، آفریقایجنوبی
مشخصات: دهانه برخوردی Vredefort که در آفریقای جنوبی وجود دارد، با قدمتی نزدیک به 2 میلیارد سال و قطر 190 کیلومتر بهعنوان بزرگترین دهانه برخوردی روی زمین شناخته میشود. این دهانه در سال 2005/1384 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
ساختار سادبری
زمان برخورد: نزدیک به 8/1 میلیارد سال پیش
مکان برخورد: اونتاریو، کانادا
مشخصات: ساختار زمین شناسی سادبری در اونتاریو با عرضی حدود 130 کیلومتر یکی دیگر از بزرگترین دهانههاي برخوردی روی زمین به شمار میرود. این ساختار با قدمتی 1.8میلیارد ساله از قدیمیترین یادگارهای زمین از برخورد اجرام آسمانی نیز هست.
دهانه برخوردی Acraman
زمان برخورد: حدود 580میلیون سال پیش
مکان برخورد: استرالیای جنوبی، استرالیا
مشخصات: در محل این برخورد در حال حاضر دریاچهای به همین نام قرار دارد که عرض آن نزدیک به 90 کیلومتر تخمین زده میشود.
دهانه برخوردی Woodleigh
زمان برخورد: نزدیک به 364 میلیون سال پیش
محل برخورد: استرالیای غربی، استرالیا
مشخصات: دهانه این گودال که در نتیجه برخورد یک شهابسنگ با زمین منطقه به وجود آمده، در سطح زمین مشخص نیست و به همین دلیل محققان در مورد ابعاد آن اتفاق نظر ندارند. آنها ابعاد این گودال را بین 40 تا 120 کیلومتر ارزیابی میکنند.
دهانه برخوردی مانیکواگان
زمان برخورد: حدود 215 میلیون سال پیش
مکان برخورد: کبک، کانادا
مشخصات: این دهانه برخوردی که در حال حاضر دریاچه مانیکواگان را تشکیل داده، بهرغم اثرات مخرب فرسایش زمین بر آن یکی از بزرگترین دهانههاي برخوردی جهان به شمار میرود. محققان میگویند این گودال به قطر 100 کیلومتر یکی از سایتهايي است که به خوبی محافظت شدهاند.
دهانه برخوردی Morokweng
زمان برخورد نزدیک به 145میلیون سال پیش
مکان برخورد: North West، آفریقای جنوبی
مشخصات: این دهانه برخوردی که در نزدیکی صحرای کالاهاری در آفریقای جنوبی واقع شده، حاوی بقایای سنگوارهای به جامانده از شهاب سنگی است که با آن برخورد کرده است.
دهانه برخوردی کارا
زمان برخورد: حدود 70.3میلیون سال پیش
مکان برخورد: Nenetsia، روسیه
مشخصات: این گودال که دچار آسیبهاي شدید ناشی از فرسایش شده، دهانه برخوردی است که روی زمین دیده نمیشود. زمینشناسان میگویند این ساختار را احتمالا دو دهانه برخوردی همجوار ایجاد کرده که یکی کارا Kara و دیگری Ust نام گرفته است.
دهانه برخوردی Chicxulub
زمان برخورد: نزدیک به 65میلیون سال پیش
مکان برخورد: یوکاتان، مکزیک
مشخصات: به عقیده بسیاری از محققان، این دهانه برخوردی که در شبه جزیره یوکاتان در مکزیک واقع شده، میتواند نتیجه برخورد شهابسنگی به زمین باشد که عامل یا حداقل یکی از عوامل انقراض دایناسورها در 65 میلیون سال پیش بوده است. قطر این دهانه بین 170 تا 300 کیلومتر تخمین زده میشود که اگر روزی اثبات شود آن را به بزرگترین دهانه برخوردی روی زمین تبدیل خواهد کرد.
دهانه برخوردی Popigai
زمان برخورد: نزدیک به 7/35 میلیون سال پیش
مکان برخورد: سیبری، روسیه
مشخصات: محققان روسی میگویند این گودال میلیاردها قیراط الماس را در خود جای داده است و میتواند یکی از بزرگترین ذخایر الماس روی زمین باشد. این الماسها «الماس برخوردی» نامیده میشوند.
دهانه برخوردی خلیج چساپیک
زمان برخورد: حدود 35 میلیون سال پیش
مکان برخورد: ویرجینیا، ایالات متحده
مشخصات: این دهانه برخوردی که در اولین سالهاي دهه 1980/1360 کشف شده در 201 کیلومتری واشینگتن دی.سی قرار گرفته است. محققان قطر این دهانه را حدود 85 کیلومتر تخمین میزنند.
اما شهابسنگ 15 متری که صبح همان روز برفراز روسیه منفجر شد، به همراه دهانههاي برخوردی متعددی که روی زمین دیده میشود، نشان میدهد سیاره ما همیشه این قدر خوش شانس نبوده است. گودالهاي عظیمی که در بعضی از نقاط زمین دیده میشوند، تنها یادگار برخورد شهاب سنگها با زمین هستند.
در حال حاضر صد و چند دهانه برخوردی روی زمین باقی مانده، درحالی که بهخاطر حرکتهاي تکتونیکی پوسته زمین و همچنین فرسایش ناشی از آب و باد، آثار اغلب دهانههاي برخوردی طی 5/4 میلیارد سال عمر زمین محو شده است. اگر جو زمین، فرسایش و حرکتهاي پوستهای زمین (که منجر به آتشفشان و زلزله میشود) وجود نداشت، سطح زمین همانند ماه آبلهگون میبود. بر اساس شواهد علمی کنونی، بسیاری از محققان به اتفاق، این 10 گودال عظیم را بازمانده از برخورد بزرگترین شهاب سنگها با زمین میدانند.
دهانه برخوردی Vredefort
زمان برخورد: حدود 2 میلیارد سال پیش
مکان برخورد: Free State، آفریقایجنوبی
مشخصات: دهانه برخوردی Vredefort که در آفریقای جنوبی وجود دارد، با قدمتی نزدیک به 2 میلیارد سال و قطر 190 کیلومتر بهعنوان بزرگترین دهانه برخوردی روی زمین شناخته میشود. این دهانه در سال 2005/1384 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
ساختار سادبری
زمان برخورد: نزدیک به 8/1 میلیارد سال پیش
مکان برخورد: اونتاریو، کانادا
مشخصات: ساختار زمین شناسی سادبری در اونتاریو با عرضی حدود 130 کیلومتر یکی دیگر از بزرگترین دهانههاي برخوردی روی زمین به شمار میرود. این ساختار با قدمتی 1.8میلیارد ساله از قدیمیترین یادگارهای زمین از برخورد اجرام آسمانی نیز هست.
دهانه برخوردی Acraman
زمان برخورد: حدود 580میلیون سال پیش
مکان برخورد: استرالیای جنوبی، استرالیا
مشخصات: در محل این برخورد در حال حاضر دریاچهای به همین نام قرار دارد که عرض آن نزدیک به 90 کیلومتر تخمین زده میشود.
دهانه برخوردی Woodleigh
زمان برخورد: نزدیک به 364 میلیون سال پیش
محل برخورد: استرالیای غربی، استرالیا
مشخصات: دهانه این گودال که در نتیجه برخورد یک شهابسنگ با زمین منطقه به وجود آمده، در سطح زمین مشخص نیست و به همین دلیل محققان در مورد ابعاد آن اتفاق نظر ندارند. آنها ابعاد این گودال را بین 40 تا 120 کیلومتر ارزیابی میکنند.
دهانه برخوردی مانیکواگان
زمان برخورد: حدود 215 میلیون سال پیش
مکان برخورد: کبک، کانادا
مشخصات: این دهانه برخوردی که در حال حاضر دریاچه مانیکواگان را تشکیل داده، بهرغم اثرات مخرب فرسایش زمین بر آن یکی از بزرگترین دهانههاي برخوردی جهان به شمار میرود. محققان میگویند این گودال به قطر 100 کیلومتر یکی از سایتهايي است که به خوبی محافظت شدهاند.
دهانه برخوردی Morokweng
زمان برخورد نزدیک به 145میلیون سال پیش
مکان برخورد: North West، آفریقای جنوبی
مشخصات: این دهانه برخوردی که در نزدیکی صحرای کالاهاری در آفریقای جنوبی واقع شده، حاوی بقایای سنگوارهای به جامانده از شهاب سنگی است که با آن برخورد کرده است.
دهانه برخوردی کارا
زمان برخورد: حدود 70.3میلیون سال پیش
مکان برخورد: Nenetsia، روسیه
مشخصات: این گودال که دچار آسیبهاي شدید ناشی از فرسایش شده، دهانه برخوردی است که روی زمین دیده نمیشود. زمینشناسان میگویند این ساختار را احتمالا دو دهانه برخوردی همجوار ایجاد کرده که یکی کارا Kara و دیگری Ust نام گرفته است.
دهانه برخوردی Chicxulub
زمان برخورد: نزدیک به 65میلیون سال پیش
مکان برخورد: یوکاتان، مکزیک
مشخصات: به عقیده بسیاری از محققان، این دهانه برخوردی که در شبه جزیره یوکاتان در مکزیک واقع شده، میتواند نتیجه برخورد شهابسنگی به زمین باشد که عامل یا حداقل یکی از عوامل انقراض دایناسورها در 65 میلیون سال پیش بوده است. قطر این دهانه بین 170 تا 300 کیلومتر تخمین زده میشود که اگر روزی اثبات شود آن را به بزرگترین دهانه برخوردی روی زمین تبدیل خواهد کرد.
دهانه برخوردی Popigai
زمان برخورد: نزدیک به 7/35 میلیون سال پیش
مکان برخورد: سیبری، روسیه
مشخصات: محققان روسی میگویند این گودال میلیاردها قیراط الماس را در خود جای داده است و میتواند یکی از بزرگترین ذخایر الماس روی زمین باشد. این الماسها «الماس برخوردی» نامیده میشوند.
دهانه برخوردی خلیج چساپیک
زمان برخورد: حدود 35 میلیون سال پیش
مکان برخورد: ویرجینیا، ایالات متحده
مشخصات: این دهانه برخوردی که در اولین سالهاي دهه 1980/1360 کشف شده در 201 کیلومتری واشینگتن دی.سی قرار گرفته است. محققان قطر این دهانه را حدود 85 کیلومتر تخمین میزنند.