خبرآنلاین: قرنهاست که انسان از کاکائو استفاده میکند. او از این ماده حتی برای دارویی و جادوگری هم استاده کرده، اما تقاضای امروز آنقدر بالاست که اگر فکری برای حفظ درختهای کاکائو نشود، شکلات دیگر برای هدیه دادن هم وجود نخواهد داشت.
مایاها کاکائو را غذای خدایان میدانستند، کوباییها در قرن نوزدهم و پس از آنها آشپزهای آمریکایی از کاکائو به عنوان محرک استفاده میکردند و معتقد بودند این ماده میتواند هضم غذا را برای معدههای ضعیف آسانتر کند. شاعران کاکائو را مادهای ماوراء الطبیعه توصیف میکرند و مردم عادی سالهای سال است که آنرا هدیه میدهند.
اگر به اعداد و ارقام نگاهی بیندازیم، میبینیم سالانه حدود 90میلیارد دلار برای خرید شکلات هزینه میشود و رشد این بازار طی سالهای آینده هم ادامه خواهد داشت اما از طرف دیگر اوضاع برای درختهای کاکائو چندان تعریفی ندارد. آفات نباتی، آلودگیهای قارچی، عدم دسترسی کشاورزان به کود مناسب و حتی تغییرات آبوهوایی این درختها را بین میبرد و اگر محققان برای بهبود نژادهای آن، آموزش کشاورزان برای مبارزه با آفات و آبیاری صحیح درختهای کاکائو تلاش نکنند، ممکن است طی قرنهای آینده دیگر از شکلات خبری نباشد.
تاریخچه شکلات از 500 سال قبل از میلاد تاکنون
قوم مایا دانههای تلخ کاکائو را میکوبید و با استفاده از آب، وانیل، فلفل و ادویههای دیگر از آنها نوعی نوشیدنی درست میکرد که مختص طبقات اجتماعی بالاتر بود و بیشتر در جشنها و مراسم مذهبی از آن استفاده میشد. دانههای کاکائو در سرزمین بزرگ مزوآمریکا مانند پول برای انجام معاملات استفاده میشدند.
سال 1502/881
کریستف کلمب در چهارمین سفرش برای کشف سرزمینهای تازه در خلیج هندوراس با این نوشیدنی آشنا شد اما چون به دنبال کشف طلا و نقره آمده بود، توجه چندانی به کاکائو نکرد. هرناندو کورتس که 17 سال بعد در دیدارش با مونتهزوما، امپراتور آزتک از این نوشیدنی که ترکیبی از کاکائو، عسل، ادویههای گوناگون و وانیل بود، نوشیده بود در سال 1528 دانه های کاکائو را همراه با ابزارهای خرد کردن آنها و تهیه این ماده به اروپا آورد و موفق شد با کمی تغییر آن را با ذائقه اروپایی تطبیق دهد. با افزایش تولید شکر و ارزان شدن آن این مرحله به مراتب سادهتر شدند.
قرن هجدهم میلادی
قرنهای طولانی کاکائو به عنوان مادهای دارویی استفاده میشد. در قرن هجدهم بسیاری از مغازههای عطاری مانند یکی از آنها که معلق به بندیکت آرنولد بود و در نیوهیون قرار داشت، این ماده را همراه با مواد دارویی دیگر میفروختند. آرنولد پیش از آنکه در جنگهای استقلال آمریکا به همقطارانش خیانت کند، در سال 1765 مادهای دارویی از ترکیب کاکائو، خردل و عصاره نیشکر درست کرده بود که ادعا میکرد برای سلامت جسمی، روحی و روانی مفید است. علاوه بر این مدارک متعددی از جادوگری با استفاده از شربتی که در آن از کاکائو هم استفاده شده در کشورهای کوبا، گواتمالا و کوبا وجود دارد و حتی داستانی از کشیشی که بدون دریافت دانههای کاکائو به اعترافات افراد گوش نمیکرده است.
قرن نوزدهم
در این قرن تهیه بستههای زیبا از شکلات که برای هدیه دادن استفاده میشدند، آغاز شد و پس از تولید «بنبن» - شکلاتهایی با فیلینگ کرم - رونق بسیار بیشتری گرفت. جالب است بدانید با اینکه خرید شکلات و هدیه دادن آن در این سالها بسیار مرسوم بود، تنها مردان مجاز به خریدن آن بودند.
دهه 1820 / 1190
نوشیدن شکلات تا زمانی که کنراد ون هاستن، شیمیدان هلندی و پدرش در دهه 1820 کارخانه تولید شکلات خودشان را افتتاح کردند، تنها به طبقه اشرافی اروپای غربی اختصاص داشت. آنها موفق شدند به کمک پرس هیدرولیکی که اختراع کرده بودند تا 50درصد از کره کاکائو را جدا کنند و آن را به پودری نرم تبدیل کنند که سادهتر در آب حل و سریعتر هضم میشود، کره کاکائوی جدا شده نیز در مراحل بعد برای تولید قطعات شکلات به کار گرفته میشد. هنوز هم نمکهای قلیایی که هاستن برای افزایش حلالیت کاکائو در آب استفاده کرد، در این صنعت استفاده میشوند.
سال 1905/ 1284
فانی فارمر در کتاب «تهیه غذا و شیرینی برای بیماران و افرادی که دوران نقاهت را میگذرانند»، کاکائو و شکلات را برای بهبود دردهای کوچک مختلفی پیشنهاد کرد. او حتی ترکیبات غذاها را از لحاظ شیمیایی آنالیز کرد و آنقدر دقیق این کار را انجام داد که هنوز آنالیز او از کاکائو و محتوای آن قابلقبول است.
سال 1911/ 1290
شکلات بخشی از جیره غذایی کاشفان قطب جنوب بود. رونالد آمونسن و رابرت اسکات که کمی بعد از او برای سفری اکتشافی به قطب جنوب رسید، هر دو در جیره غذاییشان از شکلات استفاده می کردند. در سال 2001 یک قطعه از شکلاتی که از سفر نافرجام اسکات به قطب به جامانده بود در حراجی به قیمت 686 دلار فروخته شد.
امروزه
ذائقه انسانهای امروزی شکلاتهای تلختر را بیشتر میپسندد و همین باعث شده با اینکه مصرف سالانه شکلات طی 20 سال گذشته روندی 2درصدی را تجربه کرده، مصرف کاکائو به مراتب بالاتر باشد. طی این 20 سال که به 2008 ختم میشوند، مصرف شکلاتهایی با تلخی متوسط 20درصد و شکلاتهای تلخ تا 15درصد افزایش پیدا کرده است.