زخم های دهانی، علت ها و درمان ها
![[تصویر: 64f6c461addc82e361d6bdf17d1d92c4.jpg]]()
بسیاری از مردم گاه دچار زخم های دهانی می شوند که اغلب هم دردناک هستند مطلب زیر به طور خلاصه به بحث در مورد این زخم ها می پردازد.
● علت های شایع ایجاد زخم ها در دهان چیست؟
شایع ترین علت زخم های دهانی، صدمه های فیزیکی است. به سادگی، گاز گرفتن گونه یا زبان و لب هنگام غذا خوردن، تیزی یک دندان، ضربه ناشی از مسواک زدن محکم یا دندان های مصنوعی که در دهان لق می خورند، می توانند بافت دهان را زخم کنند. این زخم ها به زخم های ناشی از ضربه معروفند. عوامل دیگری نیز ممکن است در دهان زخم ایجاد کنند مثلاً سوختگی ناشی از غذای داغ، زخم های ناشی از برفک های دهانی، تبخال های دهانی (داخل دهان)، عکس العمل به بعضی داروها مثل داروهای شیمی درمانی، سیفیلیس، ایدز، دیابت یا سرطان اما اگر در دهان خود زخم های زیادی دارید که مرتباً خوب می شوند و دوباره عود می کنند، به «آفت» فکر کنید.
● علامت آفت چیست؟
آفت بیماری شایعی است که به صورت عودکننده در دهان ایجاد می شوند. در واقع آفت بسیار شایع تر از آن چیزی است که حدس می زنید. یک پنجم افراد بالغ به آفت دچار می شوند. زبان، کف دهان و لثه ها ممکن است دچار آفت شود. زخم های آفتی معمولاً دایره ای شکل هستند که کف آنها سفید رنگ و لبه زخم نامنظم است. ممکن است چند آفت در کنار هم قرار بگیرند و به صورت خوشه ای دیده شوند. آفت های کوچک معمولاً در سه تا شش روز برطرف می شوند اما آفت های بزرگ ممکن است حتی تا ۱۰ هفته در دهان باقی بمانند. اگر آفتی در کنار لوزه ها و حلق قرار بگیرد، خوردن و بلعیدن را بسیار مشکل و دردناک می کند. دلیل خاصی برای ایجاد آفت یافته نشده اما تغییرات هورمونی و استرس و بیماری ها از جمله بیماری های عفونی ممکن است زمینه را برای ایجاد آفت فراهم کنند.
● زخم های دهانی چگونه درمان می شوند؟
برای درمان یک زخم دهانی باید علت آن را بدانیم. بعضی وقت ها درمان بسیار ساده و در حد رفع تیزی یک دندان یا پرکردگی یا ترمیم دندان مصنوعی است اما اگر علت زخم ها شناخته شده نباشد، درمان آن نیز مشکل تر خواهد شد. مثلاً آفت درمان پذیر نیست اما برای کم کردن سوزش آن می توان از دهان شویه ها و پمادهای بی حس کننده استفاده کرد.
● مدتی است که در دهانم زخم وجود دارد. چه باید بکنم؟
اگر زخمی بیش از دو هفته در دهان بماند و بهبود پیدا نکند حتماً باید درباره آن با دندانپزشک یا پزشک خود مشورت کنید. دندانپزشک ممکن است راه هایی را برای درمان آن پیشنهاد کند و در صورتی که زخم خوب نشد به اقدامات احتیاطی بیشتری مثل انجام بیوپسی، تست های خونی و ارجاع به متخصص نیاز است. زخم هایی را که بیش از دو تا سه هفته در دهان شما وجود دارند و خوب نشد ه اند، سرسری نگیرید. ممکن است عوامل مختلفی در ایجاد آن موثر باشد که یکی از آنها سرطان های دهان است. بنابراین حتماً جریان را پیگیری کنید. بسیاری از زخم های عودکننده دهان نیز ممکن است نشانگر مشکلات عمومی بدن مثل بیماری های خاص یا کمبود ویتامین ها باشند. کم خونی ها و مشکلات گوارشی هم ممکن است علت ایجاد زخم های دهانی باشند.
● آیا سرطان می تواند در دهان زخم ایجاد کند؟
معمولاً سرطان های دهان در ابتدا به صورت زخم ظاهر می شوند البته ضایعه های دیگری مثل لکه های پایدار قرمز، سفید یا مخلوطی از اینها یا برجستگی ها و... هم ممکن است به عنوان ضایعه های پیش سرطانی مطرح شوند. اما زخم های دهانی از شایع ترین علائم اولیه سرطان دهان هستند البته نگران نشوید و هر زخمی را در دهانتان به عنوان عامل ابتلا به سرطان ندانید. اما دقت کنید اگر زخمی بدون وجود علتی آشکار (مثل یک دندان تیز یا پرکردگی تیز یا...) مدت طولانی در دهان باقی بماند ممکن است شروعی برای سرطان دهان باشد. این زخم ها هر چه زودتر درمان شوند احتمال تبدیل آنها به سرطان کمتر می شود. پس در مورد آنها با دندانپزشک خودتان مشورت کنید. زخم های پیش سرطانی معمولاً روی سطوح مختلف زبان مثل سطح پشتی، کناری یا زیرین اتفاق می افتند اما به ندرت ممکن است که زخم های پیش سرطانی در مناطق دیگر دهان هم یافت شوند. سیگار کشیدن و مصرف الکل زمینه را برای ابتلای سرطان دهان فراهم می کند. کسانی که هم سیگار و هم الکل را به مقدار زیاد مصرف می کنند، استعداد بسیار زیادی برای ابتلا به سرطان دهان دارند.
● راه های پیشگیری
ـ لااقل روزی دو بار دندان هایتان را مسواک بزنید.
ـ مرتب نخ دندان بکشید.
ـ مرتب به دندانپزشکی بروید.
ـ به آرامی مسواک بزنید و مراقب باشید مسواک دهان شما را زخم نکند.
ـ رژیم غذایی خود را در حالت تعادل نگه دارید. از غذاهای پر از ویتامین و میوه ها و سبزی های تازه و نان های سبوس دار و گوشت و شیر به مقدار کافی استفاده کنید.
ـ از خوردن غذاهای بسیار تند، ادویه دار و بسیار ترش پرهیز کنید.
ـ وضعیت سلامت عمومی بدن خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که به بیماری هایی مثل دیابت یا التهاب رود ه ها دچار نیستید چون این بیماری ها زمینه را برای ایجاد زخم های دهانی فراهم می کند.
ـ اگر پرکردگی نامناسب یا دندان مصنوعی مشکل داری در دهان دارید که مرتب دهان شما را زخم می کند برای ترمیم هر چه سریع تر آن اقدام کنید. مزمن شدن زخم های دهانی خطرناک است.
ـ مرتب دهان خود را معاینه کنید و تمام بافت دهان خصوصاً سطح های مختلف زبان اعم از پشت و کنار زبان و کف دهان را به خوبی معاینه کنید. بعضی از اوقات ممکن است زخم های طولانی مدتی در دهان شما وجود داشته باشند بدون آنکه علامتی ایجاد کنند.
![[تصویر: 64f6c461addc82e361d6bdf17d1d92c4.jpg]](http://vista.ir/include/articles/images/64f6c461addc82e361d6bdf17d1d92c4.jpg)
بسیاری از مردم گاه دچار زخم های دهانی می شوند که اغلب هم دردناک هستند مطلب زیر به طور خلاصه به بحث در مورد این زخم ها می پردازد.
● علت های شایع ایجاد زخم ها در دهان چیست؟
شایع ترین علت زخم های دهانی، صدمه های فیزیکی است. به سادگی، گاز گرفتن گونه یا زبان و لب هنگام غذا خوردن، تیزی یک دندان، ضربه ناشی از مسواک زدن محکم یا دندان های مصنوعی که در دهان لق می خورند، می توانند بافت دهان را زخم کنند. این زخم ها به زخم های ناشی از ضربه معروفند. عوامل دیگری نیز ممکن است در دهان زخم ایجاد کنند مثلاً سوختگی ناشی از غذای داغ، زخم های ناشی از برفک های دهانی، تبخال های دهانی (داخل دهان)، عکس العمل به بعضی داروها مثل داروهای شیمی درمانی، سیفیلیس، ایدز، دیابت یا سرطان اما اگر در دهان خود زخم های زیادی دارید که مرتباً خوب می شوند و دوباره عود می کنند، به «آفت» فکر کنید.
● علامت آفت چیست؟
آفت بیماری شایعی است که به صورت عودکننده در دهان ایجاد می شوند. در واقع آفت بسیار شایع تر از آن چیزی است که حدس می زنید. یک پنجم افراد بالغ به آفت دچار می شوند. زبان، کف دهان و لثه ها ممکن است دچار آفت شود. زخم های آفتی معمولاً دایره ای شکل هستند که کف آنها سفید رنگ و لبه زخم نامنظم است. ممکن است چند آفت در کنار هم قرار بگیرند و به صورت خوشه ای دیده شوند. آفت های کوچک معمولاً در سه تا شش روز برطرف می شوند اما آفت های بزرگ ممکن است حتی تا ۱۰ هفته در دهان باقی بمانند. اگر آفتی در کنار لوزه ها و حلق قرار بگیرد، خوردن و بلعیدن را بسیار مشکل و دردناک می کند. دلیل خاصی برای ایجاد آفت یافته نشده اما تغییرات هورمونی و استرس و بیماری ها از جمله بیماری های عفونی ممکن است زمینه را برای ایجاد آفت فراهم کنند.
● زخم های دهانی چگونه درمان می شوند؟
برای درمان یک زخم دهانی باید علت آن را بدانیم. بعضی وقت ها درمان بسیار ساده و در حد رفع تیزی یک دندان یا پرکردگی یا ترمیم دندان مصنوعی است اما اگر علت زخم ها شناخته شده نباشد، درمان آن نیز مشکل تر خواهد شد. مثلاً آفت درمان پذیر نیست اما برای کم کردن سوزش آن می توان از دهان شویه ها و پمادهای بی حس کننده استفاده کرد.
● مدتی است که در دهانم زخم وجود دارد. چه باید بکنم؟
اگر زخمی بیش از دو هفته در دهان بماند و بهبود پیدا نکند حتماً باید درباره آن با دندانپزشک یا پزشک خود مشورت کنید. دندانپزشک ممکن است راه هایی را برای درمان آن پیشنهاد کند و در صورتی که زخم خوب نشد به اقدامات احتیاطی بیشتری مثل انجام بیوپسی، تست های خونی و ارجاع به متخصص نیاز است. زخم هایی را که بیش از دو تا سه هفته در دهان شما وجود دارند و خوب نشد ه اند، سرسری نگیرید. ممکن است عوامل مختلفی در ایجاد آن موثر باشد که یکی از آنها سرطان های دهان است. بنابراین حتماً جریان را پیگیری کنید. بسیاری از زخم های عودکننده دهان نیز ممکن است نشانگر مشکلات عمومی بدن مثل بیماری های خاص یا کمبود ویتامین ها باشند. کم خونی ها و مشکلات گوارشی هم ممکن است علت ایجاد زخم های دهانی باشند.
● آیا سرطان می تواند در دهان زخم ایجاد کند؟
معمولاً سرطان های دهان در ابتدا به صورت زخم ظاهر می شوند البته ضایعه های دیگری مثل لکه های پایدار قرمز، سفید یا مخلوطی از اینها یا برجستگی ها و... هم ممکن است به عنوان ضایعه های پیش سرطانی مطرح شوند. اما زخم های دهانی از شایع ترین علائم اولیه سرطان دهان هستند البته نگران نشوید و هر زخمی را در دهانتان به عنوان عامل ابتلا به سرطان ندانید. اما دقت کنید اگر زخمی بدون وجود علتی آشکار (مثل یک دندان تیز یا پرکردگی تیز یا...) مدت طولانی در دهان باقی بماند ممکن است شروعی برای سرطان دهان باشد. این زخم ها هر چه زودتر درمان شوند احتمال تبدیل آنها به سرطان کمتر می شود. پس در مورد آنها با دندانپزشک خودتان مشورت کنید. زخم های پیش سرطانی معمولاً روی سطوح مختلف زبان مثل سطح پشتی، کناری یا زیرین اتفاق می افتند اما به ندرت ممکن است که زخم های پیش سرطانی در مناطق دیگر دهان هم یافت شوند. سیگار کشیدن و مصرف الکل زمینه را برای ابتلای سرطان دهان فراهم می کند. کسانی که هم سیگار و هم الکل را به مقدار زیاد مصرف می کنند، استعداد بسیار زیادی برای ابتلا به سرطان دهان دارند.
● راه های پیشگیری
ـ لااقل روزی دو بار دندان هایتان را مسواک بزنید.
ـ مرتب نخ دندان بکشید.
ـ مرتب به دندانپزشکی بروید.
ـ به آرامی مسواک بزنید و مراقب باشید مسواک دهان شما را زخم نکند.
ـ رژیم غذایی خود را در حالت تعادل نگه دارید. از غذاهای پر از ویتامین و میوه ها و سبزی های تازه و نان های سبوس دار و گوشت و شیر به مقدار کافی استفاده کنید.
ـ از خوردن غذاهای بسیار تند، ادویه دار و بسیار ترش پرهیز کنید.
ـ وضعیت سلامت عمومی بدن خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که به بیماری هایی مثل دیابت یا التهاب رود ه ها دچار نیستید چون این بیماری ها زمینه را برای ایجاد زخم های دهانی فراهم می کند.
ـ اگر پرکردگی نامناسب یا دندان مصنوعی مشکل داری در دهان دارید که مرتب دهان شما را زخم می کند برای ترمیم هر چه سریع تر آن اقدام کنید. مزمن شدن زخم های دهانی خطرناک است.
ـ مرتب دهان خود را معاینه کنید و تمام بافت دهان خصوصاً سطح های مختلف زبان اعم از پشت و کنار زبان و کف دهان را به خوبی معاینه کنید. بعضی از اوقات ممکن است زخم های طولانی مدتی در دهان شما وجود داشته باشند بدون آنکه علامتی ایجاد کنند.