آدم صبح هستید یا عصر؟

می گویند که «سحرخیز باش تا کامروا باشی»، من هم مثل خیلی از شماها محسنات سحرخیزی را تجربه کرده ام. اما فارغ از حرف های معمول، اگر بخواهیم خودمانی باشیم، کدام یک از ما اگر کار و بارش به گونه ای باشد که نیاز به برخاستن زودهنگام از بستر نداشته باشد، مخصوصا در این روزهای سرد، اراده سحرخیزی دارد و باز اگر لازم نباشد اول وقت جایی باشیم، کدام یک از ما لذت بیدار ماندن برای گفتگو، مطالعه آزاد یا دیدن فیلم را از دست می دهد و سر شب می خوابد. این جاست که گاهی ما از خودمان می پرسیم، آیا سحرخیزی آنچنان که قدما گفته اند، همیشه چیز خوبی است یا نه! در این
جا
سحرخیزها را با جغدهای بیدار شب ها، از چند جنبه مورد مقایسه قرار می دهیم! ۱- سحرخیزها باهوش ترند یا دیربه خواب رونده ها؟ جالب است که بدانید پژوهش های روانشناسی جالبی در طی سال ها در مورد ریتم های شبانه روزی ما صورت گرفته است. خیلی از ماها، آدم ها صبح هستیم، یعنی تمرکز و بازده کاری و حتی خلقمان در صبح بهتر از عصر است، بعضی هامان هم البته عصرها به مراتب بهتری هستیم. یکی از نکاتی که در این پژوهش های مورد بررسی قرار گرفته است، رابطه بین هوش و «آدم صبح یا عصر» بودن است. در جریان یکی از این تحقیقات ۴۲۰ نفر که آدم صبح یا عصر بودند، مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از تست های سنجش ضریب هوشی مورد بررسی قرار گرفتند، نتیجه تحقیق جالب بود: بر خلاف باور سنتی جامعه، آنهایی که در ساعات عصر، بهتر هستند، ضریب هوشی بالاتری نسبت با آدم های صبح دارند! همین نتیجه منشأ بحث ها و تئوری هایی در مورد ماهیت توانایی های شناختی آدمی شده است. ۲- تأثیر آدم صبح یا عصر بودن بر میزان کارایی: خیلی وقت ها من شخصا در این مورد فکر کرده بودم که واقعا آدم صبح یا عصر بودن، چه میزان بر توانایی و کارایی ما در صبح یا عصر تأثیر می گذارد. فرض کنید که شما آدم عصر باشید و بعد طبق روال معمول همه امتحانات خود را مجبور باشید، صبح ها بدهید. در این صورت آیا پیش نیامده که آرزو کرده باشید، ای کاش امتحان ها عصرها برگزار می شد. اما فقط عملکرد ذهنی نیست که تحت تأثیر آدم صبح یا عصر بودن قرار می گیرد، عملکرد بدنی و ورزشی هم از این امر مستثنی نیست. در این مورد یک تحقیق جالب انجام شده است: در این تحقیق بازیکنان لیگ بیسبال آمریکا به دو دسته که آدم صبح یا عصر بودند، تقسیم شدند. معلوم شد که عملکرد آنها از لحاظ میزان موفقیت در پرتاب ها تحت تأثیر زمان مسابقه قرار می گیرد. البته به سبب کم بودن تعداد کسانی که در تحقیق شرکت داده شده بودند، این تحقیق از لحاظ آماری معتبر نیست. اما می تواند به ما نشان بدهند که می تواند چنین تقاوت عملکردی را در آینده اثبات کرد. ۳- تفاوت شخصیتی سحرخیزها و جغدهای شب: در جریان یک تحقیق جالب دیگر ۳۴۶ دانش آموز آلمانی شرکت داده شدند، نخست با استفاده از تست های استانداردی نوع ریتم شبانه روزی آنها مشخص شد و بعد با تست دیگری به نام TCI، خلق و خوی آنها مورد بررسی قرار گرفت. معلوم شد که: آنهایی که آدم صبح هستند، کوشاترند و میزان همکاری و مشارکت بیشتری در کارها دارند، در حالی که آنهایی که آدم عصر هستند، آدم های کنجکاوتری هستند که بیشتر در پی یافتن چیزهای تازه هستند. ۴- کدام دسته رفنار فراکنشی دارند، خلاق ترند و برونگراتر هستند؟ باز هم بر اساس تحقیقی که روی ۳۶۷ دانش آموزی انجام شد معلوم شد که آنهایی که آدم عصر هستند، برونگراتر و خلاق ترند، در حالی که آنهایی که آدم صبح هستند، رفتار فراکنشی یا proactivity بیشتری دارند و در مقایسه با آدم های عصر خوش بین ترند.

proactivity یعنی اینکه کسی در کار و زندگی، در مقابل وضعیت ها و مشکلات، بیشتر کنشگر باشد تا واکنش دهنده و بتواند با پیشبینی و طرح ریزی کارها، سررشته امور را در دست بگیرد.

منبع: مجله اینترنتی ایرانه روز