زن خوب کیست؟ اصولاً بر خلاف نظر بعضی از کوته فکران که می گویند ، عقل زن کمتر از مرد است ، قرآن می فرماید: زن نیز مانند مرد می تواند خردمند باشد و تمام آنچه را که یک مرد کسب می کند او نیز می تواند کسب کند.
● ویژگی های زنان برتر در قرآن
در سوره ی تحریم آمده است : «عَسی رَبُّهُ» «عَسی» با (عین) و (سین) یعنی امید است . امید است پروردگار پیغمبر «إِنْ طَلَّقَکُن » ای خانم های پیغمبر، اگر شما را طلاق بدهد، امید است «أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیْراً مِنْکُن » یک همسرهای «خَیْراً مِنْکُن» بهتر از شما نصیبش بشود. حالا باید ببینیم زن برتر و بهتر از زنان پیامبر چه خصوصیّاتی دارند ؛
می فرماید : زن خوب این است ؛ « مُسْلِماتٍ » مسلمان باشد. «مُؤْمِناتٍ» مؤمن باشد. «قانِتاتٍ» اهل اطاعت و اینها باشد. « تائِباتٍ » لغزشی کرد توبه کند. « عابِداتٍ » اهل عبادت باشد. «سائِحاتٍ» در طریق معرفت سیر کند. فرق نمی کند بیوه یا باکره باشد؛ «ثَیِّباتٍ وَ أَبْکارا»۱
اول اینجا یک نکته ی ادبی بگویم. در این کمالاتی که برای زن شمرده شده است، هیچ کدام (واو) ندارد. مثلاً نگفته: «مُسْلِماتٍ و مُؤْمِناتٍ و قانِتاتٍ و تائِباتٍ و عابِدات و ...» همه بدون (واو) است. آخری را یک واو گذاشته است. گفته: «ثَیِّباتٍ وَ أَبْکارا» چرا آخری را واو گذاشته است؟ چون آن همه کمالات در یک زن جمع می شود، یعنی یک زن می تواند هم مؤمن باشد، هم مسلمان باشد، هم متواضع باشد و هم ... اما نمی شود یک زن هم باکره باشد و هم بیوه . لذا اینجا یک واو گذاشته است. خداوند در کتابی که فرستاده حتی واوش یک معنا دارد . قرآن می فرماید: «مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ خَبیرٍ».۲ این قرآن از طرف علم بی نهایت است؛ یعنی حتی نقطه و واوش حساب و کتاب دارد .
● زنان قرآنی، اهل خرد و ایمان
زن خوب کیست؟ اصولاً بر خلاف نظر بعضی از کوته فکران که می گویند ، عقل زن کمتر از مرد است ، قرآن می فرماید: زن نیز مانند مرد می تواند خردمند باشد و تمام آنچه را که یک مرد کسب می کند او نیز می تواند کسب کند. زن نیز اولی الالباب است. یعنی؛ صاحبان عقل. در سوره ی آل عمران می گوید که: «إِنَّ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهار» در اختلاف شب و روز، در پیدایش شب و روز، در آسمان ها، در آفرینش آسمان ها و زمین، «لَآیاتٍ لِأُولِی الْأَلْباب » ۳
«لِأُولِی الْأَلْبابِ» چه کسانی هستند؟ کسانی هستند که یاد خدا می افتند، ایستاده ، نشسته، خوابیده یعنی هیچ وقت از خدا غافل نیستند. بعد هم این «لِأُولِی الْأَلْبابِ» دعاهایی دارند می گویند: « ربّنا، ربّنا، ربّنا » دعاهای «لِأُولِی الْأَلْبابِ» را نقل می کنند. آخرش می گوید: «فَاسْتَجابَ لَهُمْ» خداوند این «لِأُولِی الْأَلْبابِی» که در آسمان و زمین فکر می کنند، یاد خدا می افتند و دعا می کنند، «فَاسْتَجابَ لَهُمْ» (آل عمران/۱۹۵) دعایشان را مستجاب می کند. می گوید: من عمل شما را ضایع نمی کنم . «مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی » ۴ مرد باشد یا زن باشد.
تمام زنهای الگو ، حامی رهبر زمان خود بودند . حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد؛ مادرش ،خواهرش ، زن فرعون ، همسرش. ● نحوه برخورد حضرت بلقیس
یک مرتبه سلیمان دید هدهد نیست . گفت : « ما لِیَ لا أَرَی الْهُدْهُد »۵ چه شده که هدهد را نمی بینم؟ بعد از یک لحظاتی هدهد آمد . هدهد به سلیمان گفت : «أَحَطتُ بِمَا لَمْ تحُِطْ بِهِ » یک چیزی بلد هستم که تو بلد نیستی. «وَ جِئْتُکَ مِن سَبَإِ بِنَبَإٍ یَقِینٍ»۶ از منطقه ی کشور سبأ یک خبر یقینی آوردم .( این آیه می تواند درس آزادی بدهد که ممکن است یک عضو کوچک در گروهی به رئیس و شاهش بگوید که من چیزی را می دانم که تو نمی دانی ) .می گوید «إِنیّ ِ وَجَدت » من یافتم ، «امْرَأَةً» امرأة یعنی؛ یک خانمی را پیدا کردم که « تَمْلِکُهُم » حکومت دستش بود . « وَ أُوتِیَتْ مِن کُلّ ِ شیَ ْء » همه چیز داشت . « وَ لهََا عَرْشٌ عَظِیمٌ » ۷ یک تخت بسیار بزرگی داشت . خانمی بود شاه بود. همه چیز داشت. حکومت دست این خانم بود. پس خانم هم می تواند شاه شود ، بعد هدهد ادامه داد این خانم همراه مردم اطرافش خورشید را می پرستند .
بعد سلیمان بعد از تحقیق و وصول به صحت حرف هدهد ، نامه ای نوشت و گفت :« اذْهَب بِّکِتَبی » این نامه را ببر. « فَأَلْقِهْ إِلَیهِْم » پهلویشان بیانداز ، « ثُمَّ تَوَلَّ عَنهُْمْ » برو کنار بایست ، « فَانظُر» نگاه کن . ۸
● برخورد منطقی بلقیس با نامه حضرت سلیمان
بلقیس نامه را که دید ، « قَالَت » گفت : « یَأَیهَُّا الْمَلَؤُا » ای مردم ! جمعیت ! «إِنیّ ِ أُلْقِیَ إِلیَ َّ کِتَابٌ کَرِیمٌ»۹ یک کتاب کریمی برای من نازل شده است ، فهمید که این نامه با بقیه ی نامه ها فرق می کند . «إِنَّهُ مِن سُلَیْمَان » این نامه از سلیمان است ، « وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ » ۱۰ ونامه را خواند که سلیمان در آن ، آنها را به اسلام دعوت کرده بود . «أَلَّا تَعْلُواْ عَلیَ َّ وَ أْتُونیِ مُسْلِمِینَ»۱۱. بلقیس ادامه داد ، «یَأَیهَُّا الْمَلَؤُا» ای جمعیت ! « أَفْتُونیِ فیِ أَمْرِی » شما فتوا بدهید. به نظر شما چه کنم ؟ « فیِ أَمْرِی » « مَا کُنتُ قَاطِعَة أَمْرًا » من هیچ وقت با قاطعیّت کاری را انجام نمی دهم ، «حَتیَ تَشهَْدُونِ»۱۲ مگر اینکه شما هم شهادت بدهید . این خانم کافر بود اما اهل خرد و دموکراسی بود ، مستبد نبود .
در تاریخ داریم که وقتی پیامبر نامه ای به پادشاه ایران که یک مرد بود نوشت ، او نامه را با کمال بی حرمتی پاره می کند . این زن به نامه ی پیغمبر می گوید : کریم ! بزرگی وباشعور بودن زن و مرد ندارد .
گاهی وقت ها زن ها خیلی شعورشان از مردها بیشتر است. گاهی هم بالعکس .هردو جورش را درتاریخ و اسلام داریم . «تَبَّتْ یَدا»۱۳ آخرش هم می گوید: «وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ»۱۴ هم خود ابو لهب نااهل بود هم زنش .
● همسر فرعون، الگوی مردان و زنان با ایمان
نمونه ای برای مردان و زنان با ایمان. نمونه چه کسی است؟ امراة فرعون، همسر فرعون . می فرماید همه از همسر فرعون یاد بگیرید . مگر همسر فرعون چه کار کرده بود ." إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ " این خانم گفت :خدایا من را ببر کنار خودت ." وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ " ۱۵ و من را از فرعون نجات بده . کاخ و مال وجاه و مقام در مقابل اسلام برای این زن بی ارزش بود .
زن فرعون صبور بود و شهید شد . بالاخره فرعون زنش را کشت ولی او دست از مکتبش برنداشت . حامی رهبرش حضرت موسی بود .
تمام زنهای الگو ، حامی رهبر زمان خود بودند . حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد ؛ مادرش ،خواهرش ، زن فرعون ، همسرش.
به امید اینکه بتوانیم از کاخ ها وکوخ هایمان برای اسلام به راحتی دست بکشیم وبه عنوان یک زن مسلمان ، حامی رهبر و اماممان باشیم .
زهرا اجلال
● ویژگی های زنان برتر در قرآن
در سوره ی تحریم آمده است : «عَسی رَبُّهُ» «عَسی» با (عین) و (سین) یعنی امید است . امید است پروردگار پیغمبر «إِنْ طَلَّقَکُن » ای خانم های پیغمبر، اگر شما را طلاق بدهد، امید است «أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیْراً مِنْکُن » یک همسرهای «خَیْراً مِنْکُن» بهتر از شما نصیبش بشود. حالا باید ببینیم زن برتر و بهتر از زنان پیامبر چه خصوصیّاتی دارند ؛
می فرماید : زن خوب این است ؛ « مُسْلِماتٍ » مسلمان باشد. «مُؤْمِناتٍ» مؤمن باشد. «قانِتاتٍ» اهل اطاعت و اینها باشد. « تائِباتٍ » لغزشی کرد توبه کند. « عابِداتٍ » اهل عبادت باشد. «سائِحاتٍ» در طریق معرفت سیر کند. فرق نمی کند بیوه یا باکره باشد؛ «ثَیِّباتٍ وَ أَبْکارا»۱
اول اینجا یک نکته ی ادبی بگویم. در این کمالاتی که برای زن شمرده شده است، هیچ کدام (واو) ندارد. مثلاً نگفته: «مُسْلِماتٍ و مُؤْمِناتٍ و قانِتاتٍ و تائِباتٍ و عابِدات و ...» همه بدون (واو) است. آخری را یک واو گذاشته است. گفته: «ثَیِّباتٍ وَ أَبْکارا» چرا آخری را واو گذاشته است؟ چون آن همه کمالات در یک زن جمع می شود، یعنی یک زن می تواند هم مؤمن باشد، هم مسلمان باشد، هم متواضع باشد و هم ... اما نمی شود یک زن هم باکره باشد و هم بیوه . لذا اینجا یک واو گذاشته است. خداوند در کتابی که فرستاده حتی واوش یک معنا دارد . قرآن می فرماید: «مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ خَبیرٍ».۲ این قرآن از طرف علم بی نهایت است؛ یعنی حتی نقطه و واوش حساب و کتاب دارد .
● زنان قرآنی، اهل خرد و ایمان
زن خوب کیست؟ اصولاً بر خلاف نظر بعضی از کوته فکران که می گویند ، عقل زن کمتر از مرد است ، قرآن می فرماید: زن نیز مانند مرد می تواند خردمند باشد و تمام آنچه را که یک مرد کسب می کند او نیز می تواند کسب کند. زن نیز اولی الالباب است. یعنی؛ صاحبان عقل. در سوره ی آل عمران می گوید که: «إِنَّ فی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَ النَّهار» در اختلاف شب و روز، در پیدایش شب و روز، در آسمان ها، در آفرینش آسمان ها و زمین، «لَآیاتٍ لِأُولِی الْأَلْباب » ۳
«لِأُولِی الْأَلْبابِ» چه کسانی هستند؟ کسانی هستند که یاد خدا می افتند، ایستاده ، نشسته، خوابیده یعنی هیچ وقت از خدا غافل نیستند. بعد هم این «لِأُولِی الْأَلْبابِ» دعاهایی دارند می گویند: « ربّنا، ربّنا، ربّنا » دعاهای «لِأُولِی الْأَلْبابِ» را نقل می کنند. آخرش می گوید: «فَاسْتَجابَ لَهُمْ» خداوند این «لِأُولِی الْأَلْبابِی» که در آسمان و زمین فکر می کنند، یاد خدا می افتند و دعا می کنند، «فَاسْتَجابَ لَهُمْ» (آل عمران/۱۹۵) دعایشان را مستجاب می کند. می گوید: من عمل شما را ضایع نمی کنم . «مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثی » ۴ مرد باشد یا زن باشد.
تمام زنهای الگو ، حامی رهبر زمان خود بودند . حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد؛ مادرش ،خواهرش ، زن فرعون ، همسرش. ● نحوه برخورد حضرت بلقیس
یک مرتبه سلیمان دید هدهد نیست . گفت : « ما لِیَ لا أَرَی الْهُدْهُد »۵ چه شده که هدهد را نمی بینم؟ بعد از یک لحظاتی هدهد آمد . هدهد به سلیمان گفت : «أَحَطتُ بِمَا لَمْ تحُِطْ بِهِ » یک چیزی بلد هستم که تو بلد نیستی. «وَ جِئْتُکَ مِن سَبَإِ بِنَبَإٍ یَقِینٍ»۶ از منطقه ی کشور سبأ یک خبر یقینی آوردم .( این آیه می تواند درس آزادی بدهد که ممکن است یک عضو کوچک در گروهی به رئیس و شاهش بگوید که من چیزی را می دانم که تو نمی دانی ) .می گوید «إِنیّ ِ وَجَدت » من یافتم ، «امْرَأَةً» امرأة یعنی؛ یک خانمی را پیدا کردم که « تَمْلِکُهُم » حکومت دستش بود . « وَ أُوتِیَتْ مِن کُلّ ِ شیَ ْء » همه چیز داشت . « وَ لهََا عَرْشٌ عَظِیمٌ » ۷ یک تخت بسیار بزرگی داشت . خانمی بود شاه بود. همه چیز داشت. حکومت دست این خانم بود. پس خانم هم می تواند شاه شود ، بعد هدهد ادامه داد این خانم همراه مردم اطرافش خورشید را می پرستند .
بعد سلیمان بعد از تحقیق و وصول به صحت حرف هدهد ، نامه ای نوشت و گفت :« اذْهَب بِّکِتَبی » این نامه را ببر. « فَأَلْقِهْ إِلَیهِْم » پهلویشان بیانداز ، « ثُمَّ تَوَلَّ عَنهُْمْ » برو کنار بایست ، « فَانظُر» نگاه کن . ۸
● برخورد منطقی بلقیس با نامه حضرت سلیمان
بلقیس نامه را که دید ، « قَالَت » گفت : « یَأَیهَُّا الْمَلَؤُا » ای مردم ! جمعیت ! «إِنیّ ِ أُلْقِیَ إِلیَ َّ کِتَابٌ کَرِیمٌ»۹ یک کتاب کریمی برای من نازل شده است ، فهمید که این نامه با بقیه ی نامه ها فرق می کند . «إِنَّهُ مِن سُلَیْمَان » این نامه از سلیمان است ، « وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ » ۱۰ ونامه را خواند که سلیمان در آن ، آنها را به اسلام دعوت کرده بود . «أَلَّا تَعْلُواْ عَلیَ َّ وَ أْتُونیِ مُسْلِمِینَ»۱۱. بلقیس ادامه داد ، «یَأَیهَُّا الْمَلَؤُا» ای جمعیت ! « أَفْتُونیِ فیِ أَمْرِی » شما فتوا بدهید. به نظر شما چه کنم ؟ « فیِ أَمْرِی » « مَا کُنتُ قَاطِعَة أَمْرًا » من هیچ وقت با قاطعیّت کاری را انجام نمی دهم ، «حَتیَ تَشهَْدُونِ»۱۲ مگر اینکه شما هم شهادت بدهید . این خانم کافر بود اما اهل خرد و دموکراسی بود ، مستبد نبود .
در تاریخ داریم که وقتی پیامبر نامه ای به پادشاه ایران که یک مرد بود نوشت ، او نامه را با کمال بی حرمتی پاره می کند . این زن به نامه ی پیغمبر می گوید : کریم ! بزرگی وباشعور بودن زن و مرد ندارد .
گاهی وقت ها زن ها خیلی شعورشان از مردها بیشتر است. گاهی هم بالعکس .هردو جورش را درتاریخ و اسلام داریم . «تَبَّتْ یَدا»۱۳ آخرش هم می گوید: «وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ»۱۴ هم خود ابو لهب نااهل بود هم زنش .
● همسر فرعون، الگوی مردان و زنان با ایمان
نمونه ای برای مردان و زنان با ایمان. نمونه چه کسی است؟ امراة فرعون، همسر فرعون . می فرماید همه از همسر فرعون یاد بگیرید . مگر همسر فرعون چه کار کرده بود ." إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ " این خانم گفت :خدایا من را ببر کنار خودت ." وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ " ۱۵ و من را از فرعون نجات بده . کاخ و مال وجاه و مقام در مقابل اسلام برای این زن بی ارزش بود .
زن فرعون صبور بود و شهید شد . بالاخره فرعون زنش را کشت ولی او دست از مکتبش برنداشت . حامی رهبرش حضرت موسی بود .
تمام زنهای الگو ، حامی رهبر زمان خود بودند . حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد ؛ مادرش ،خواهرش ، زن فرعون ، همسرش.
به امید اینکه بتوانیم از کاخ ها وکوخ هایمان برای اسلام به راحتی دست بکشیم وبه عنوان یک زن مسلمان ، حامی رهبر و اماممان باشیم .
زهرا اجلال